Moderne cinema wordt beschouwd als een 'gemakkelijk genre'. De films met de hoogste winst, zoals de boekhoudkundige rapporten onverbiddelijk getuigen: actiefilms en sciencefiction.
Maar zelfs in het actiefilmscenario kun je je ziel erin steken als je dat wilt. Een ervaren scenarioschrijver weet saaie filosofische constructies elegant te verpakken met een fantastisch plot.
Bovendien zou de auteur van een literair werk, dat de producent als basis voor zijn foto neemt, heel goed 'paaseieren' kunnen achterlaten die je aan het denken zetten over de zin van het leven. Veel populaire films hebben een dubbele bodem. Welke?
10. De peetvader | 1972
De misdaadsaga, gefilmd in 1972 naar de roman van een Amerikaanse schrijver, criticus en scenarioschrijver Mario Puzo, had in een aantal Hollywood-actiefilms verloren kunnen gaan als hij niet was opgevoerd door Francis Ford Coppola.
Op het eerste gezicht bleek het een gewone criminele actiefilm te zijn. Maar als je goed kijkt, blijkt dat er geen onstuimige gangsteravonturen worden beschreven, maar het complexe en dubbelzinnige leven van emigranten. Hoe een leven opbouwen in het buitenland zonder een cent, zonder kennis van de taal? Is het mogelijk het geweten te bewaren als alles om ons heen letterlijk schreeuwt: 'niemand heeft je nodig'? Hoe blijf je mens?
9. Forrest Gump | 1994
De films van Robert Zemeckis zijn nooit grijs of 'passerend'. Bekend als de meester van enscenering van speelfilms, heeft de regisseur herhaaldelijk de aanpassing van "serieuze" romans opgepakt. In 1994 - aan het begin van zijn carrière als scenarioschrijver en regisseur - filmde Robert het psychologische drama van de Amerikaanse schrijver Winston Groom.
Het verhaal van de vreemde avonturen van een excentriekeling met duidelijke psychologische afwijkingen lijkt misschien een banaal melodrama voor het bekijken van gezinnen. Maar de roman, evenals zijn prachtige verfilming, raakt veel diepere dingen: de relatie tussen het individu en de samenleving. De oorsprong van partnerschap en vriendschap. De problemen van zelfzuchtige en bezittelijke kracht.
8. Voor zonsopgang | 1995
Een toevallige ontmoeting, een willekeurig gevoel, een willekeurige nacht ... Het lijkt erop dat het complot tot op het punt van banaliteit is geslagen. Maar Richard Linklater slaagde erin om in 1995 een film te maken (volgens zijn eigen script), die geen enkele kijker onverschillig laat bij wie er zelfs een druppel romantische gevoelens was.
Willekeurige metgezellen, die elkaar in een treinwagon hebben ontmoet, begrijpen dat deze vergadering door hen naar hun lot is gestuurd. En hoewel de omstandigheden niet de ontwikkeling van relaties impliceren, negeert het paar de gave niet. De wereld is mooi en geweldig en elke minuut is op zijn eigen manier waardevol.
De open finale suggereert echter dat (net als in het leven) het verhaal wellicht een vervolg heeft. En Richard Linklater bedriegt de kijker niet - hij zal tenslotte nog twee films opnemen waarin de helden (die veel volwassen zijn geworden en veel hebben overleefd) elkaar nog steeds zullen ontmoeten.
7. Outcast | 2000
In 2000 werkte Tom Hanks, die voorheen uitstekende Forrest Gump speelde, opnieuw samen met Zemeckis. Deze keer wordt hem de hoofdrol aangeboden in het avonturendrama.
Forrest was in zekere zin ook Robinson. Maar als Forrest van de samenleving werd gescheiden door een mentale afwijking, dan is de held van de film "Outcast" een obstakel voor een echte, volledig onoverkomelijke oceaan.
Hanks en Zemeckis wisten vanuit een ongebruikelijk perspectief naar de verveelde problemen van de "Robinsonade" te kijken. Sparen voor geest en mens kan niet alleen een herinnering zijn aan de verloren wereld. Plichtsgevoel en verantwoordelijkheid zijn ook een krachtige kracht die helpt om obstakels te overwinnen en de geest vast te houden.
6. Voor zonsondergang | 2004
Scenarioschrijver en regisseur Richard Linklater verliet het thema van liefdesromantiek en de waarde van eenvoudige, oprechte menselijke relaties niet. In 2004 verwijdert hij het tweede deel van de trilogie, eerder geopend met de film 'Before Dawn'.
De volwassen helden blijven, zelfs na negen jaar, open, stralende zielen. Na de zinderende jaren negentig lijkt het leven wat saai en eentonig. Wat een tiental jaar geleden wonderbaarlijk en bewonderenswaardig leek, begint gemeengoed te worden.
Maar de wind in mijn hoofd dwingt me nog steeds tot extravagante daden. Sterker nog, wat als u de kans mist dat het lot u opnieuw in de steek laat?
5. Op zoek naar geluk | 2006
De Amerikaanse multimiljonair Christopher Gardner werd helemaal niet geboren in een blazer en schoenen van lakleer. Vader verliet zijn familie vroeg en zijn stiefvader was onverdraagzaam tegenover zijn stiefzoon. De familie leefde nooit rijk, de man moest vroeg in de volwassenheid duiken. Uit een mislukt huwelijk onder de hoede van een jonge vader bleef een zoontje over. En ook schulden, dus ik moest letterlijk op straat overleven.
Nadat hij erin geslaagd was de strook van mislukkingen te doorbreken, een beweging te organiseren om andere daklozen en werklozen te helpen, invloed te verwerven en veel geld te verdienen, publiceerde Gardner een autobiografisch verhaal-memoires.
En vrijwel onmiddellijk, in 2006, werd het boek gefilmd. Will Smith, die uit de eerste hand de straat kende, speelde perfect de hoofdrol. En hij bracht de keynote perfect over: wanhoop nooit en wees eerlijk tegen jezelf.
4. In het wild | 2007
Een andere film, gebaseerd op een volledig echt verhaal, werd in 2007 opgenomen door de Amerikaanse regisseur Sean Penn. De hoofdpersoon van het verhaal (in 1993 beschreef de schrijver, reiziger en bergbeklimmer John Krakauer het verhaal van Christopher Mackandless) en de film stopt met werken, familie, samenleving en wordt een landloper. Aangezien hij erin slaagde al het resterende geld aan een goed doel te geven, geeft hij de daad met heilige waanzin.
In het echte leven werd McCandless zo beroemd dat hij de bijnaam "Super Tramp" kreeg. Dwalend door Amerika zwervend stierf Christopher in Alaska, uitgeput van de honger en doodgevroren in de toendra.
Wat kan de kijker vinden in de avonturen van een zwerver? Het blijkt veel: de grootsheid en veelzijdigheid van de wereld waarin we allemaal leven. En het belang van menselijke relaties, sociale banden. Het belang van dingen die we elke minuut onderschatten.
3. Het merkwaardige geval van Benjamin Button | 2008
Nadat hij in 1922 het verhaal 'The Curious Case of Benjamin Button' had gepubliceerd, had Francis Scott Fitzgerald zijn filmaanpassing nauwelijks verwacht. Het was meer een aantekening van de plannen van de schrijver, die de lezer op de gewenste golf afstemde. De plot is ronduit fantastisch: het verhaal gaat over het feit dat de hoofdpersoon wordt gedwongen zijn leven 'van achter naar voren' te leven - van een 70-jarige man terug naar zijn kindertijd.
Ondanks de ogenschijnlijke eenvoud van de plot, konden filmtitels als Spielberg, Cruz en Travolta het lange tijd niet filmen. In 2008 wist David Fincher een film te maken op basis van het verhaal.
Toegegeven, de plot moest veel opnieuw worden getekend, maar het resultaat was een film die het idee van de schrijver het beste overbracht. Namelijk: hoe het lot ons ook breekt, je moet altijd mens blijven en elke dag proberen te genieten.
2. Alice in Wonderland | 2010
Het is erg moeilijk, bijna onmogelijk om de teksten van Lewis Carroll te filmen. Hoe groter de uitdaging voor scenarioschrijvers en regisseurs.
De Engelse wiskundige, schrijver, filosoof en theoloog verweven meesterlijke wiskundige abstracties en filosofische vraagstukken meesterlijk in de plots. Een woordspel, toespelingen en een onverwachte blik op de situaties die routinematig versleten waren, creëren een gevoel van een magische caleidoscoop waarin elke lezer hoogstwaarschijnlijk bizarre reflecties van zijn eigen gedachten en opvattingen ziet.
Maar cinema heeft ook een eigen taal: de taal van de schilderkunst, licht, gezichtsuitdrukkingen, dynamiek. In 2010 presenteerde regisseur Tim Burton het publiek zijn poging om de magische wereld van Alice op een breed scherm weer te geven. En te oordelen naar de kassa was de poging zeer succesvol.
1. Het ongelooflijke leven van Walter Mitty | 2013
De Amerikaanse Ben Stiller is beter bekend als acteur in het komische genre. Bij het zien van zijn rustieke, maar verre van domme gezicht, herinneren bioscoopbezoekers zich onmiddellijk "Night at the Museum", "Duplex", "How to Steal a Skyscraper". En, het moet worden opgemerkt, zelfs in het meest primitieve scenario, weet Ben de innerlijke wereld van de held op te merken en uit te breiden.
Maar Stiller is ook zelf de producer en scenarioschrijver. In 2013 regisseerde en regisseerde hij een heel gewone, op het eerste gezicht, komedie. De hoofdpersoon (gespeeld door Ben zelf) is altijd een dromer en dromer geweest. Maar het leven, werk nodig, om geld te krijgen, het onmiddellijk op een traditionele manier uit te geven - en opnieuw te krijgen - is klote.
Plots werpt het lot de held een moeilijke, bijna onmogelijke taak. Een dienstbare dienaar krijgt een opdracht, zelfs niet in de veronderstelling dat hij tijdens het vervullen van de missie de heldere wereld van kinderdromen, trotse prestaties en eenvoudige, oprechte menselijke relaties zal moeten herontdekken.